Boşanma Davasında Affın Etkisi
Boşanma Davasında Affın Etkisi
oşanma süreci, evlilik birliğinin sona ermesi açısından önemli hukuki sonuçlar doğuran bir süreçtir. Bu süreçte, eşlerin birbirlerine yönelik davranışları, evlilik birliğinin temelinden sarsılıp sarsılmadığı ve tarafların haklarını nasıl kullanabileceği büyük önem taşır. Özellikle boşanma sebebinin affedilmesi, davanın seyrini değiştirebilecek unsurlardan biridir. Peki, boşanma davasında affın etkisi nedir?
Affın Hukuki Tanımı ve Önemi
Hukuki anlamda af, eşlerden birinin diğerinin kusurlu davranışlarını bilerek ve isteyerek bağışlaması, yani bu kusurlu davranışa dayanarak hak talep etmeyeceğini kabul etmesi anlamına gelir. Af, açık bir beyanla ifade edilebileceği gibi, eşlerin fiili olarak barışması veya evlilik birliğini sürdürmeye devam etmesiyle de ortaya çıkabilir.
Affın hukuki etkileri, özellikle boşanma davalarında önemli bir rol oynar. Affedilen bir eylem, daha sonra boşanma sebebi olarak ileri sürülemez. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, affın kesin ve koşulsuz olmasıdır. Eğer eş, belirli şartlarla affetmiş veya geçici bir tolere etme durumu söz konusuysa, bu durum mutlak bir af olarak değerlendirilmez.
Affın Boşanma Davasına Etkisi
Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesi uyarınca, boşanma sebepleri belirli kategorilere ayrılmıştır. Affın boşanma davasındaki etkisi ise davanın hangi sebebe dayandığına göre değişiklik gösterebilir:
1. Kusura Dayalı Boşanma Sebepleri ve Af
Türk Medeni Kanunu’nda yer alan zina (TMK m.161), hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış (TMK m.162), suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK m.163), terk (TMK m.164) ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması (TMK m.166/1) gibi boşanma sebeplerinde af, davanın açılmasını engelleyebilir.
Örneğin, eşlerden biri diğerinin zina yaptığını öğrenmiş ve bu olayı affetmişse, daha sonra zinayı boşanma sebebi olarak ileri süremez. Aynı şekilde, fiziksel veya psikolojik şiddete maruz kalan bir eş, karşı tarafın davranışlarını açık veya örtülü olarak affetmişse, bu durumu gerekçe göstererek dava açamaz.
Bununla birlikte, affın kanıtlanması gereklidir. Eşlerin affettiğini gösteren mesajlar, barışma sonrası birlikte yaşama devam etme gibi durumlar, mahkeme tarafından af olarak değerlendirilebilir.
2. Şiddetli Geçimsizlik (Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması) ve Af
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle açılan boşanma davalarında af kavramı, daha geniş bir çerçevede ele alınır. Bu tür davalarda, affedilen bir olay tek başına boşanma sebebi olarak ileri sürülemez ancak affa rağmen evlilik birliği sürdürülemiyorsa ve yeni olaylar eklenmişse, af artık davanın reddine mutlak bir sebep olmayabilir.
Örneğin, eşlerden biri diğerine ağır hakaret etmiş, ancak eşler daha sonra barışmış ve bir süre evliliklerini sürdürmüşse, geçmişteki bu hakaret artık boşanma sebebi olarak öne sürülemez. Ancak affedilen olayın ardından evlilik birliği tekrar sarsılmış ve yeni anlaşmazlıklar ortaya çıkmışsa, boşanma davası açılabilir.
Affın İspatı ve Mahkemede Değerlendirilmesi
Affın varlığı, genellikle karşı tarafın savunmasıyla gündeme gelir. Boşanma davasında davalı eş, davacının kendisini affettiğini iddia edebilir ve bunu çeşitli delillerle ispatlamaya çalışabilir. Mahkemeler, affın gerçekleşip gerçekleşmediğini değerlendirirken şu unsurları dikkate alır:
• Davacı eşin, affettiği iddia edilen olaydan sonra evliliği sürdürme şekli
• Tarafların barıştıklarına veya olayın unutulduğuna dair mesaj, yazışma ve tanık beyanları
• Affın açık veya örtülü olup olmadığı
Eğer mahkeme, affın kesin olarak gerçekleştiğini tespit ederse, affedilen olay boşanma sebebi olmaktan çıkar. Ancak davacı, evlilik birliğinin genel anlamda sürdürülemez hale geldiğini ve affedilen olaydan bağımsız yeni sebeplerin ortaya çıktığını kanıtlayabilirse, dava yine de kabul edilebilir.
Sonuç
Boşanma davalarında af, davanın sonucunu doğrudan etkileyebilecek önemli bir unsurdur. Kusura dayalı boşanma sebeplerinde affedilen olaylar, daha sonra boşanma sebebi olarak ileri sürülemez. Ancak şiddetli geçimsizlik gibi genel boşanma sebeplerinde, af her zaman davanın reddine yol açmayabilir.
Bu nedenle, boşanma davası açmayı düşünen tarafların affın hukuki etkilerini göz önünde bulundurarak hareket etmesi ve mümkünse hukuki danışmanlık alması önemlidir. Mahkemeler, somut olayın özelliklerine göre değerlendirme yapacağı için her durum özel olarak ele alınmalıdır.